Fêste ferhâlding

/in , /door

It echtpear Piter en Hilly is mei fakânsje en kampearret. Hilly is troch in weps stutsen en is op har bril fallen. Dêrom kin se net lêze en ferfeelt har. Se wol no graach oandacht fan Piter. Piter dy’t sit te lêzen hat dêr net folle sin oan. Hilly wol graach in tal saken dy’t har dwaande hâlde kwyt: de tiid, dy’t hurd foarbygiet, it âlder wurden en harren relaasje… Jout Piter noch wol om Har?
KOMMINTAAR:
Dialooch tusken Piter en Hilly. De ien wol lêze en de oare wol oandacht. Dat jout oanlieding ta spanning tusken Hilly en Piter. Der wurde dêrtroch dingen sien, dy’t oars net oant ljocht kommen wiene.

SP

Himmel waar hjoed

/in /door

It stik spilet him ôf yn in ynrjochting foar geastlike ‘probleemgevallen’. Dizze minsken binne fêstrûn. Hieltyd wer dogge se deselde dwangmjittige hannelingen, meitsje se op deselde wize kontakt mei oaren, wêrfan se tinke dat it sa yn de maatskippij wenst is. Mar dy maatskippy hat dizze minsken al lang lyn oan kant skood.
Dêrtroch binne se op elkoar oanwiisd. De ûnderdienige, passive Albert is as tahearder ûnmisber foar de swetsende Haring. De groteske mânljusgek Katryn hat de skriemerige Minke nedich om har agresje kwyt te kinnen. Oanienwei meitsje se elkoar fertocht en dogge dan wer in berop op elkoar. Mar elke kear as immen him jilde litte wol, kriget er inkeld befêstiging om ’t de oar geastlik ôfwêzich is.
De mânlju helje fertekene bylden op oer de oarloch. Of der wurde anekdoates út harren ferline ferteld dy ’t as los sân oan elkoar hingje. Sa tôgje se harsels fan moarnsbrea nei jûnsmiel. Troch it banale praat hinne kriget de taskôger lykwols hieltyd mear sicht op de leechte yn it bestean fan dizze minsken. Mar ek sjocht er hoe ’t harren omgongsfoarmen útfergruttings binne fan de wize fan mei elkoar omgean yn de “normale” maatskippij.

Kommintaar:
Krekt as yn “De Sate” (sjoch de beskriuwing dêr) wurde ek yn dit stik de karakters hiel goed beskreaun. It stik is in maatskippijkrityske oanklacht, sûnder moralistysk te wêzen. Nettsjinsteande de tryste sitewaasje is it in stik mei in soad humor en komyske tastannen, sûnder de personaazjes bespotlik te meitsjen.

NB Yn 1983-’84 spile troch Tryater.

De miggeherberch

/in , /door

Doe’t âlde Sjouke ferstoar hat er syn hoteltsje De Miggeherberch neilitten oan syn nicht Fim. Hja hat grutte plannen mei de âld herberch. Fertimmerje en gasten oanlûke út Hollân. Hja kriget stipe fan in architekt, dy’t har graach helpe wol. Ek de boargemaster stiet folslein efter har. De ober dy’t by de ynventaris heart is bang dat er syn ûntslach kriget. In fêste gast fan ‘e herberch dy’t ek yn Sjouke syn testamint stiet, sil besykje him te helpjen om syn baan te hâlden. It blykt al ridlik gau, dat de bedoelings fan de architekt net alhiel suver binne. Dan komt in eardere freon fan Fim del. Hy sit yn jildpine en freget ûnderdak om’t de plysje efter him oansit. It is mei de sinteraasje fan syn saak wat út ‘e hân rûn. It blykt dat dizze freon mear fan ‘e architekt wit. Hy fertelt Fim dat de architekt net te betrouwen is. De architekt rekket de doar út en Fim beslút de herberch te litten sa’t dy is mei ynbegryp fan ‘e ober en Barend de stamgast wurdt setbaas yn âlde Sjouke syn Miggeherberch.
KOMMINTAAR:
De karakters binne oer ’t algemien goed útwurke. Allinne Fim bliuwt wat yn ‘e dize. As it stik wat modernisearre wurdt, is it hjoed de dei noch wol te spyljen. It gegeven, leafde, oplichtsje is fan alle tiden.

AJ

Oarloch op trije heech

/in , /door

Dr. Emil Blaha en syn frou Mischa lizze lekker te sliepen at der ynienen op de sliepkeamersdoar kloppe wurdt, it is de post mei in opkomstbefel: Hy moat him melde! It blykt dat der ien ûnderweis is (in sekere Müller) om syn hûs te besetten, him om te bringen en syn frou tenei te kommen, mei oare wurden: fan Dr. Emil Blaha wurdt ferwachte dat er him ferdigenet. Der wurdt him in gewear útrikt, de
noadige hângranaten ensafuorthinne. Mar Blaha wol net fjochtsje, hy wol sliepe, it is op’t lêst midden yn de nacht. Hy ferliest dan ek de slach fan Müller, dizze beset syn hûs wol mar is op it ein net mear bysteat om syn frou tenei te kommen.
Kommintaar:
Dit stik is troch it BFT al ris brûkt foar it presintaasje-toaniel. It is geskikt om mei sawol in lytse as in grutte besetting spile te wurden. Ek wat it dekor en de technyk oangeane is der wol it ien en oar út te heljen. Mei oare wurden: Wurdig om it ris op de wurklist te setten.

GD

in piano yn it gers

/in /door

In jonge, rike widdo hâldt op it Frânske plattelân in reunie om de yddilyske sfear fan ‘e jierren ’60 wer omheech te heljen.
Ze reizget har deiboek nei. It wachtsje is op har grutte leafde fan doe…

Kommintaar:
Net in spektakelstik of in klucht. Wol in fyn, psychologysk drama.

TM

Twa oeren spraekklanken

/in /door

Sneintemiddei by de famylje Strúksma. Heit sit oan ‘e tafel. Twa fan syn dochters mei harren feinten yn ‘e sithoeke. De mem rint hinne en wer tusken de keamer en de keuken. Der is in jierdei-achtich feestje om’t de jongste dochter har ferloofd hat. Der binne in soad petearen trochinoar dy’t net folle om it liif hawwe. De manlju prate oer in nije auto; de froulju oer klean. As der noch mear besite komt nimt it ‘spraaklûd’ allinnich mar ta. Nei de tee komt de drank. Der wurdt in soad praat, mar net folle sein.
KOMMINTAAR:
It stikje jout in prachtich byld fan in klisjee-mjittige sneintemiddeisbesite; der wurdt, neffens de itige rolpatroanen, in bulte kletst, mar neat sein. Dúdlike karakters. Benammen it ‘krusen’ fan de petearen is knap skreaun.
As dit stikje spile wurdt, liket it my foaral fan belang om de sfear fan it neatsizzende gejeuzel en tagelyk by mekoar lâns praten fêst
te hâlden en net sasear de letterlike tekst. De tekst kin as útgongspunt tsjinje foar fierdere ymprovisaasjes.

HB