Pleinfrees

Dan en Nicole lykje in perfekt stel as se sykje om in fjouwer keamer appartemint. Dan is in knappe eks-legerofsier mei in prachtige partner, en it liket dat er alles hat. Mar alles is net wat it liket: hy is wurkleas en alkoholist.

Stuart wennet mei syn ferlegen suster Imme, rêstich mar wol lokkich. Imme bringt de jûnen net troch mei har ‘wivebendes’ sa ’t se seit, mar sit faak te wachtsjen op har ‘blind dates’ dy ’t noait komme.

Charlotte is in frjemde frou. Se lit har emoasjes net sjen. Se lient fideo’s oan Stuart. It earste healoere fan de film bestiet út ‘muzyk dy ’t dyn libben feroare hat’ en dêrnei komme filmkes mei har tige geheime seks libben.

Wannear Charlotte net wurket op it makelderskantoar, past se op in siik, mar wol fiis âld mantsje Arthur. Dit mantsje bliuwt achter de kûlissen.

De soan fan dit âld mantsje, Marinus, is de barman yn it hotel dêr ’t Dan hieltyd sit te drinken. Marinus hat syn eigen geheim, in manlike leafde dy ’t hast seker stoarn is oan Aids.

Wat in gekke man…en syn frou dan?

It stik spilet him ôf op trije Krystjûnen, yn trije ferskillende keukens, by trije echtpearen thús. Kostlike dialogen, misferstannen en teloarstellingen. Mislearre yn it libben en karikaturen fan harren sels wurden, trochdat elkenien mei eachkleppen op rint.
Foar de bûtewrâld liket alles perfekt, mar as de maskers ôf falle sjogge wy de echte wrâld. Hjirtroch heart nimmen mear wat der sein wurdt. It is in wrange komeedzje, mar wol in bysûndere.
Fermaaklik en skerp skreaun mei doldryste situaasjes. Der wurdt in spegel foar hâlden en neat is wat it liket.

Falskspilers

It stik giet oer in operetteferiening dy’t “The beggars opera” opfiere wolle. De repetysjes ferrinne lang net sûnder problemen. Neist de hieltyd wer weromkommende problemen mei de rolbesetting, is der sprake fan gekonkel, rabberij en amoereuze ûntwikkelingen. Slagget it de regisseur fan it selskip, dy’t maklik op de kast sit, om de foarstelling op ’e tiid ôf te krijen? En wat wol elkenien doch fan de nije toanielspiler?

Eelke’s net te leauwen yllúzjenaasjes

Eelke sit mei syn heit en mem yn de wachtkeamer by de dokter, omdat Eelke yllúzjenaasjes hat. Heit en mem kinne it eins net útlizze, dus docht Eelke it sels. Ut syn ferhaal komme in tal yllúzjenaasjes nei foaren, dy’t it publyk te sjen krijt. De dokter fynt it in ynteressant gefal, neffens him is der neat bard en bestean de yllúzjenaasjes allinne mar yn de fantasij fan Eelke en syn âlders.
Dy binne it der net mei iens en se freegje Eelke noch in kear de yllúzjenaasje fan it fanfarekorps te dwaan. De dokter sil sizze dat er in ôfspraak meitsje sil by in spesjalist en…stadichoan begjint er te rinnen, mear en mear yn de maat, de marsmuzyk wurdt lûder, de oaren begjinne achter him oan te rinnen. Se marsjeare allegearre ôf, Eelke as lêste, wylst er tsjin it publyk seit:’Ik hoopje net dat it oanhinget, oars krije jim it ek’.

In saaklike affêre

Bob hat in slûperke makke mei Fiona, de frou fan syn baas. As harren echtgenoaten nitelige fragen stelle, betinke se gau in aliby. Bob wie by William en Fiona by Mary.
Oant safier neat oan ‘e hân. Mar dan komme William en Mary ynienen hiel gesellich op besite. En dan is it: rêde wat der noch te rêden falt…
In saaklike affêre is in ûnwjersteanbere geastige relaasjekomeedzje, wêryn’t de perikelen fan trije echtpearen op in orizjinele manier mongen wurde. Ayckbourn lit him yn dit stik fan syn meast humoristyske kant sjen en dat moat wol in net te missen foarstelling wurde. In top teaterjûn!

Flatsoadsje

It stik spilet him ôf yn in appartemint, wêr’t Trudy op de planten passe sil foar de minsken dy’t fuort binne. It stik begjint as in romantyske komeedzje, mar slacht stadichoan om yn in spannende skriller. Trudy is in jonge aktrise sûnder wurk en sûnder freon, dy’t har oantreklike buorman Mark besiket te ferlieden. Hy is belizzingsadviseur, mar is er dat eins wol? Sûnder dat Trudy it yn’ e gaten hat, komt se yn in binde terjochte, wêr’t it fansels om jild draait. En wêr’t it gefaar hieltyd mear tichterby komt.

De tiid fan myn libben

Gerard is de gasthear op in feestmiel ter eare fan de jierdei fan syn frou Laura. De soannen en harren partners binne ek fan de partij. De sloppe en hitsige Willem, dy’t yn in houlikskrisis sitten hat en de artistyk oanleine Joost mei syn punk kapsterke.
Heit, mem en soannen mei de partners, ze ha allegearre ien mienskiplik ding: se slokke allegearre harren geloksmominten troch sûnder te priuwen. It ferhaal springt fan hjoed de dei hinne en wer nei it ferline.

In famyljesaak

Jaap Sytsma hat krekt de famyljesaak oernommen fan syn skoanheit. Jaap is in tige prinsipieel man: wyt is wyt en swart is swart en dêr tuskenyn is neat. Dy noarm jildt foar him ek binnen it bedriuw, foar de famyljeleden dy’t allegear yn dat bedriuw wurkje en foar de arbeiders. Stelle is ferkeard, en elk dy’t him dêr skuldich oan makket stiet op ‘e dyk, oft dat no om in paperclip giet of om in slompe jild.
Geandewei komt Jaap der achter dat hy de iennichste is yn de famylje dy’t der sa oer tinkt. En dat der binnen it bedriuw – en dus binnen de famylje – fan alles mis is dat neffens syn noarmen net kin. En dan giet it wier net allinne oer in doaske punêzes of in pear ballpennen, mar om troubrek, bedriuws-spionaazje en sels moard!
Dan sil Jaap kieze moatte tusken syn prinsipes of de saak, de famyljesaak.
Bysûnderheden:
Yn it stik komme fiif Italiaanske sakelju (broers) foar, elk mei in beskieden roltsje, dy’t in soarte fan ferfryske Italiaansk prate. It is de bedoeling dat dy fiif personaazjes troch ien en deselde spiler spile wurde.
Kwa dekor wurdt hiel wat frege oan fantasy en fernimstichheid fan de feriening. It stik spilet him of yn in hiel hearehûs, dat yn trochsnee sawol de (grutte) keamer, de keuken, de hal, de treppen, de oerloop, in sliepkeamer as ek de badkeamer sjen lit. De sênes spylje har ôfwikseljend ôf yn ien fan de ûnderskate fertrekken, bytiden yn twa of trije tagelyk.

Slippers

In jong frommeske, dat al inkelde jierren omgong hân hat mei in troud man, kriget kunde oan in kreas jongfeint, dêr’t se fereale op wurdt. Se kin lykwols mar min fan de troude man ôfkomme. Se seit tsjin har feint dat se in wykein nei har âlden ta sil. Hy wol dan mei, mar dat keart se, omdat it har doel is om nei har âlde freon, dy’t har hieltyd noch bellet en attinsjes stjoert. Se wol it foargoed mei him ôfbreidzje. Tafallich fynt de jongeman it adres fan de âlde, mar se seit dat it fan har âldelju is. De jongfeint wol har ferrasse en giet de oare moarns betiid nei dat adres en wit net better of hy komt by har âlden telâne. In nuvere sitewaasje fansels. Dêr komt by dat har saneamde heit (de man dus dy’t de slipperkes makke) der syn frou fan fertinkt omgong mei in oare man te hawwen. Dy mient dus dat de jonge man it skarreltsje fan syn frou is, wylst de jongeman him de hân fan syn dochter freegje wol. De frou, dy’t har mem hjit te wêzen, begrypt fan it hiele spul neat, mar spilet dochs mar mei.
De sitewaasje wurdt noch helte yngewikkelder as de jongedame efkes letter ek noch arrivearret. Dy en de troude man kenne elkoar, mar wolle dat net skine litte. Hjir spilet dan noch trochhinne dat de jongfeint op ‘e keamer fan syn faam ûnder it bêd in pear slippers fûn hat, dy’t him ôfgryslik oergeunstich en wantrouwich meitsje. Hy hat dy yn syn wykeintas dien en as er yn dy tas omklaut om syn beurs te sykjen, triuwt er de troude frou ûngemurken de slippers yn ‘e hannen.
Dy frou wurdt heislike kjel, want se mient der de toffels fan har man yn te kennen.

De tsien fan Foltsum

It hâlden en dragen fan ûnderskate minsken, byinoar yn in feestkomitee yn in lyts provinsjestedsje, om in hystoarysk barren te betinken. Men soe ’t neame kinne: in karakteristyk fan dy ûnderskate figueren yn de omgong meiïnoar, dêr’t de wize fan dwaan en litten en sizzen en swijen belangriker is as it ûnderwerp wêroer en de omstannichheden wêryn it barren pleats hat. Dit tema is útarbeide yn in tal gearkomsten fan it komitee. Der sil in optocht organisearre wurde, dêr’t lykas eartiids it gewoane folk en soldaten foarinoar oer komme te stean. Dat ûnderwerp bringt mei dat der ek yn it komitee twa partijen ûntsteane en dat jout wer stof ta petear en aksje. Pas yn it lêste tafriel sjugge wy dan noch in stikje fan de útfiering fan it plan.
Omdat yn dit stik it hóe folle belangriker is as it wàt, d.w.s. dat de wize dêr’t it ûnderwerp op behandele wurdt, de betsjutting fan it ûnderwerp sels fier oerskadet, komt it winliken alhiel op ‘e persoanen en harren karakters oan.
Kinne dy wiermakke wurde, dan is it in hiel aardich stik, dat him by it publyk wol ‘ferkeapje’ litte sil.

Fiere freonen

Fan de fjouwer freonen dy’t eartiids in protte omgong mei elkoar hiene, binne trije troud, wylst ien om utens tein is. Yn dit stik komme de trije noch wol byelkoar, mar ien fan harren kin der net wêze om’t er siik is. Wy wurde dus yn ‘e kunde brocht mei trije froulju en ynearsten mei twa manlju. Fan it earste pear, Diana en Paul, fertinkt de frou har man derfan dat er it mei in oaren hâldt en wol mei de frou fan ien fan syn freonen. It twadde pear, Evelyn en John, hat in lytsenien, mar kin it ek net meiïnoar roaie. Allinne it tredde pear, Marge en Gordon, de sike man, kriget men de yndruk fan dat it sa min net giet.
Op it stuit dat it stik begjint, komt de iene nei de oare yn ‘e keamer by Diana en Paul, omdat de fjirde freon, fan wa’t de faam dêr’t er mei trouwe soe, ferdronken is, om fierrens wei wer thús komme sil. Hja sille him meiïnoar wolkomhjitte, hoewol’t út it petear bliken docht dat net ien der folle mei op hat. Hja libje allegearre har eigen libben en wolle leafst net mei dea en soksoarte swierrichheden konfrontearre wurde.
De fjirde freon, Colin, praat lykwols frijút oer alles wat er meimakke hat mei syn Carolin en dat net allinne, hy hellet ek dingen fan earder op oer harren sels, ferhalen dêr’t se net botte wiis mei binne.
As bliken docht dat de ferhâldingen yn de houliken minder ideaal binne as er ferwachtet, dan besiket er troch der oer te praten de fersakke fûneminten wer wat op te krikken. Mar wat er bewurket hat earder in averjochts effekt.
En wylst der oan ‘e ein sprake is fan dierbere freonen, bliuwt alles sa’t it is en perspektyf sit der dus winliken net yn.

Skroei

It stik spilet him ôf yn de ytkeamer fan in âlderwetsk hûs yn Ingelân op in wykein yn july. Der is in soarte fan famylje-gearkomste yn it hûs fan in sike mem, dy’t boppe leit en dy’t wy net te sjen krije. Fan de famylje binne der Anny, dy’t mem fersoarget en net troud is, Tom, in feedokter, dy’t gauris by har oanrint en fierder komme der Anny har suster Ruth mei har man Norman en Anny har broer Reg mei syn frou Sarah. Elk fan dizze persoanen hat syn eigen problemen.
Anny hat al jierren lang har mem fersoarge en wurdt ûngeduerich omdat hja ek wolris wat oars wol en foaral omdat hja ynwindich fan Tom hâldt, dy’t him net uterje doart. Ruth en Norman harren houlik is tige steryl. Hja hawwe gjin bern en Ruth hat mear oandacht foar oare dingen as foar har man. Norman, dêr’t wol wat slinger oan sit, hat it in kear mei Anny besocht, dy’t dêr ien kear yn har oandrang oan tajûn hat, mar alles besiket om fierdere yntimiteiten mei him foar te kommen. Sarah besiket in binende figuer te wêzen yn de famyljerûnte en docht har bêst om elk op in goede manier oan ‘e itenstafel te krijen.
Troch allerhande tsjinstellingen en yndividuele problemen, mar benammen troch it hâlden en dragen fan Norman, slagget it Sarah net. Sadwaande rekket dy der ek alhiel mei oan.
De hjirfòàr oantsjutte problemen wurde yn it stik nei inkelde hichtepunten dreaun.

Finzen yn fantasy

In komeedzje mei in serieuze psychologyske ûndertoan.
Ayckbourn lit yn dit stik twa wrâlden troch elkoar hinne rinne; oan de iene kant is der de echte wrâld fan Susan, dy’t frustrearre is as frou en as mem. Se hat in ferfeelsume man, in ûnferskillige soan en in nuveraardige skoansuster dy’t altyd striemin iten klearmakket.
Oan’e oare kant is der de dreamwrâld fan Susan, dêr’t it roazen en anjelieren snijt, mei in skat fan in dochter, in ideale man en in soargsume broer. Dizze wrâld begjint neidat Susan yn’e tún de stâle fan’e harke tsjin de holle krigen hat. It hin’ en wer gean tusken dizze wrâlden kin úteinlik net goed gean en Susan stiet oan it ein fan it stik dan ek hielendal alinne en ferbaldere yn’e tún.

En alles wat winsklik is

Om it Krystfeest te fieren ha Albert en Annelys Steensma sân famyljeleden en kunde útnoege in pear dagen by harren te útfanhûzjen.
It binne foar it grutste part minsken út it saneamde “hegere miljeu”. Troch harren dwaan en litten en ek oan hoe ’t se meiinoar omgeane, wurdt men sa stadichoan gewaar hoe ’t by elk, tige komplisearre faak, it libben der hinne leit.
It komt der op del dat de skriuwer in tal minsken byinoar brocht hat, dy ’t de taskôger in yndruk jaan moatte fan de minske yn it algemien.

Wy nimme noch mar ien net?

Harry hat yn in hotel Paula moete en traktearret har om har mei nei syn keamer te krijen. Dan komt Paula har kollega en dat makket it der foar “troude Harry” net makliker op. Hy giet no safier, dat er de kaai fan syn hotelkeamer op ‘e tafel leit en Paula oantrunet om dy mei te nimmen. Wylst Harry op syn keamer op har sit te wachtsjen, jout Paula de kaai oan ‘e betsjinner en giet mei har kollega fuort…..

Dwaan wat ik sis, hear

Harry Telinga besiket tillefoanysk wer kontakt te krijen mei syn frou, dy’t mei twa lytse bern troch him yn ‘e steek litten is. Sy wol lykwols neat mear fan him witte en lit de tillefoan rattelje. De buorfrou dy ’t wol fielt dat der wat mis is, komt ris te pinfiskjen, mar sy wurdt net folle gewaar. As buorfrou har man der ek noch by komt, krijt men in sêne te sjen dêr ’t de minne ferhâlding tusken de beide buorlju út nei foaren komt.

In wyntsje liket my wol lekker ta

Dizze ienakter spilet yn ‘e ytseal fan in klasse-hotel. As Marten en Jelly Huizinga binnen komme, sjogge se dat der al ien tafel beset is, en dat dêr Marten syn baas en de frou sitte. Dy beide fernimme neat en Marten en Jelly groetsje harren ek net. Ut de petearen dy ’t dêrnei oan beide tafels holden wurde, docht stadichoan bliken dat der net allinne saaklike ‘ferbiningen’ binne tusken de beide pearen. De mânlju lykwols wegerje, tsjin better witten yn, om dat ûnder eagen te sjen…..

Leave santjin

Op in doarp sil in grut feest holden wurde omdat der in nij ferieningsgebou iepene wurde sil. In fertsjintwurdiger fan ‘e gemeente, muzykkorps, gymnastykferiening, alles sil der oan meidwaan.
Spitigernôch wierret it harren oer alle boegen tsjin. Reine dat it eazet, tsjinslach mei it opbouwen fan ‘e tinte en it poadium en ek de lûdsynstallaasje lit it ôfwitte. As dan de ynstallaasje àl lûd jout komt it publyk te hearren dat Bauke syn faam yn ‘e kream moat fan de behearder fan it doarpshûs…….

Om in praatsje ferlegen

Fjouwer minsken sitte elk op ien fan de banken yn it park. Nûmer fiif giet by A sitten, mar praat sa lang en ferfeelsum foar A, dat dy nei B ferhuzet en sa giet dat it rûntsje om. Elk is mei syn eigen dingen dwaande en siket rêst, mar ûndergiet it tsjinstelde. Nei de lange ferhalen dy ’t se om bar dien ha, rint it stikje yn koarte sintsjes ôf.

Fjouwerspan

De sliepkeamers fan Ernst en Hilde, Ron en Eva en dy fan Willem en Annet binne alle trije wol te sjen, mar wurde allinne beljochte as de hanneling en it petear him dêr ôfspilet. Ek it fjirde koppel, Kees en Lineke, dogge mei oan it fyn-ynleine spul fan minsklike ferhâldingen yn dizze ien jûn en nacht. Hoewol’t der genôch brike sitewaasjes yn foar komme om de ‘lakers’ wat te bieden, fereasket dizze Ayckbourn foaral stille oandacht fan spilers en publyk.