P.R.

It tema wêr’t it hiele stik om draait is, sa’t de titel al seit: “Partnerruil” De skriuwer hat besocht om foaral ek it wêrom te beskriuwen, wêrom twa minsken der ta komme om har seksuele heil earne oars te sykjen. It blykt dat it net allinnich de seksuele leechte is dy’t ûntstien is, mar de haadreden is mear it ûntbrekken fan begryp en wurdearjen.
It stik begjint mei in petear tusken Ans en Mark dy’t wachtsje op de earste moeting, mei in pear, dat réagearre hat op in advertinsje dy’t Ans opsteld hat. Fuort yn dit petear wurdt dúdlik hoe earmoedich de ferhâlding tusken de twa is. Ek yn ‘e moeting tusken de fjouwer minsken komt goed nei foaren wat de motiven fan ‘e ûnderskate partners binne. Nei ’t de ôfspraak makke is om fan partners te wikseljen en it tiidstip fêststeld is, komme der hiel oare dingen om ‘e hoeke. Binne it by de iene twifelriedigens en ûnwissichheid, by de oare sjogge wy egoïsme en minachtsjen foar it ljocht kommen.
Ek giet de skriuwer net foarby oan jaloerskens en erchtinkendheid, soarchsumens en…. leafde! Dat de beide “rendez-vous” gjin grutte suksessen binne lit him riede. Alteast net op it seksuele mêd. Wol komme de fjouwer har eigen spegel tsjin en dat smyt hjir en dêr dochs wol positive dingen op.

De Kâns

It stik spilet him ôf yn de twadde wrâldoarloch. Trije manlju sitte yn in sel op fertinking fan sabotaazje. Wêrfan wurdt net dúdlik. Se ûnderstelle dat se ferret binne. De trije manlju skelle mekoar de hûd fol. Benammen Akkelik, de man fan tritich, en de âldere man Seel,
hawwe it op mekoar begrepen. Twa sadistyske soldaten tramtearje de jongste jonge op skokkende wize. Hy wurdt yntidmidearre en fernedere. It folgjende tafriel is in pear oeren letter. Johan besiket syn fernedering te ferarbeidzjen.
Akkelik is noch synysker wurden. Dan komt de kaptein, dy’t harren meidielt dat twa fan harren de oare moarns betiid fusilearre wurde. Se sille sels de kar meitsje moatte wa’t dat wêze sille. De fijânskip tusken de trije wurdt no noch grutter. Johan hat it foaral op Seel
fersjoen. Hy en Akkelik binne eins mear profiteurs as fersetshelden. Akkelik besiket it op in akkoartsje te goaien, mar it is benammen Johan dúdlik dat der nea oerienstimming berikt wurde sil.

Kommintaar:
‘De Kâns’ is in benearjend stik. It giet hurd om hurd; der wurdt hiel realistysk sjen litten wat der mei minsken bart yn sa’n situaasje, sûnder der doekjes om te winen. It beëangstigjende en ûntheisterjende komt net allinne fuort út de atmosfear fan terreur dêr’t de mannen
ûnder te lijen hawwe, mar ek út it feit fan ferdield wêzen en de fijânskip ûnder mekoar. Fan in ferhearliking fan de motiven en it gedrach fan dizze fersetsminsken is perfoarst gjin sprake. Nettsjinsteande it grouwélige is it stik net skreaun op effektbejag. De karakters binne helder en útsprutsen, de dialogen skerp skreaun.
It slot fan it stik is lykwols minder befredigjend. It liket derop oft it ferhaal healwei ophâldt.
Foar wa’t de moed hat en gean hjirmei te set, soe dit in nijsgjirrich oefenstik wêze.

HB/JV