Us stêd

Yn dit stik is foarskreaun dat der gjin dekor is. It sichtbere dekor wurdt troch pantomime en lûden ferfangen. In regisseur stelt de persoanen, de ynwenners fan it Amerikaanske stedsje foar, dy’t allegear op de ien oft oare manear meielkoar yn ferbining steane. It stik hat gjin dramatysk ferhaal, de ynhâld is it deistige libben. Neist de libbene persoanen wurde ek de deaden op it toaniel brocht, dy’t op it libben weromsjogge.
Dizze bysûndere toanielfoarm lit by it publyk de romte foar fantasy en set oan it tinken oer it eigen libben, dat faaks in hiele protte liket op dat fan’e persoanen op it toaniel.

Jins keninklike heechheid

In handich abbekaat yn it Amearika fan 1869 bringt foaroansteande dames yn ‘e waan, dat hja fia neikommelingsskip troanopfolchster binne fan Frankryk….. Allinne der mist noch ien lyts bewyske.
Wy sjogge trije dames en elk fan harren is yn in fierder stadium:
De earste wurdt mei it ‘feit’ fan troanpretendinte op ‘e hichte brocht, de twadde is al safier, dat hja mient de keninginne fan Frankryk te wêzen en is sadwaande ryp foar it deltellen fan gâns jild om dat lêste bewyske boppe wetter te krijen. De tredde is útmolken en de abbekaat wit wol in wei om fan har ôf te kommen.

It krystdiner

Oan ‘e hân fan hieltyd weromkommende sitewaasjes, opmerkings en siswizen, wurdt de taskôgers in byld jûn fan in famyljeskiednis oer in tiidrek fan mar leafst njoggentich jier!
Alles wurdt stal jûn om de yttafel yn it nije-âlde hûs fan de Bayard famylje hinne, dy ’t foar it tradysjonele krystdiner ree stiet. Generaasjes komme en geane, de situaasjes en de minsken feroarje, mar dochs sjoche we ek deselde soart fan tastânnen faak werom.
De ferskate sênes rinne faak yn inoar oer (as de iene noch net ôfrun is, is der bygelyks al in personaasje fan de folchjende sêne). Dit jout in hast filmysk byld fan de hieltiid feroarende wurklikheid op itselde plak. De echte haadpersoan yn dit stik is dan ek de ytkeamer, dy’t tsjûge is fan alles wat der bart.
De sênes binne faak tige werkenbar, dan wer fleurich, dan wer wat mankelik.
NB
Dit stik ferskyn as part fan in ienaktersammling mei deselde namme út 1931. Ek ‘De reis fan Trenton nei Camden’ siet yn dizze bondel.