Haadpersoan is in bêdlegeriche frou, dy’t twingjend besyket de minsken yn har fermidden nei har hân te setten.
Se docht it slimmer foar dan dat it is. De frou is by ’t hypokondryske om ’t ôf.
De minsken om har hinne sykje in tuskenwei om mei it minske om te gean, de iene kear yn goedens, de oare kear yn lilkens.
Yn ienfâldige taal wurdt hjir it âlde Krystferhaal ferteld en útbylde. Om it ferhaal ta syn rjocht komme te litten kin foar de ferteller better in wat âlder bern keazen wurde. Mei wat oanpaste beljochting op de hoeken fan it toaniel is fan de sêne wol wat aardichs te meitsjen. It koarke kin by need achter de kûlissen wei sjonge.
Kening Optomus de 13e hat hiel wat te stellen mei syn ûntankbere bern, dy’t him ferwite dat’t oan it hôf mar in deade boel is; mar mear noch mei syn tsjinners en tsjinsters. Twa fan harren, Minister Prulledyk en Minister Loederman, yn’t geheim drok dwaande om de skatkiste fan it Ryk te plonderjen, ferget er der op dat se ris in plan betinke moatte dat fiks wat spanning en sensaasje yn’t keninklik paleis teweech bringe kin. Benaud foar it útlekken fan harren komplot, witte se lever “neat betinke te kinnen”. Sadwaande lit de kening in proklamaasje oan’e bewenners fan syn Ryk útgean, dêr’t er in rynske beleanning yn taseit foar wa’t in bysûndere útfining docht. Op’e “dei fan de útfiners” wurde him de wonderlikste fynsten oanbean. Mar ien dêrfan spant de kroan: in man mei in masker op ( Master X neamt er him ynearsten) wit, nei’t er seit, mei in geheimsinnich kistke de betrouberens fan de hôflju te hifkjen. De kening hat fan sa’n
útfining alhielendal gjin ferlet seit er, mar och, as de man it wol, dan mei er de proef wol op’e som nimme. Dan sakje de “ûnskuldige” ministers op in fernuftige manear troch de koer en de konsternaasje dy’t folget wurdt noch grutter as de ” útfiner” syn masker ôfleit en Rintmaster Ehrenstein blykt te wêzen, de man dy’t oant no ta by de Kening kwalik yn tel wie en it yn oansjen fier ôflizze moatten hie tsjin de ministers.
It giet om in ” hollânsktalige ” húshâlding, dy’t har hjir neist fryskpratende doarpsminsken nei wenjen set. It toaniel stelt de twa keamers fan de beide famyljes foar, dy’t tsjininoar oan lizze. Nei gâns misbegripen, dy’t komyske sitewaasjes teweech bringe, mar mei goede wil en wurdearring fan wjerskanten is it “frjemde” der al ridlik gau ôf, dêr’t fral de bern harres uteraard ta bygrage.
Hanneke hat spul mei de bern dy’t in museum iepenje sille op it doarp. Dan fynt se in kaai, dy’t op’e doar fan it âld hok by de herberge “De Trije Hynders” past. Dy doar hat ieuwen lang net iepen west. As er no iepen giet, komme der allegearre bern út dy’t efternei sitten wurde troch de woeste smid Geart Gosses. Njonkenlytsen docht bliken dat dy doar tagong jout ta it ferline. Dêr wol de archeologe Tsjits Lodde fan profitearje, mar dat bekomt har net sa bêst. Se hie wol in leske fertsjinne, want sa’t sy har helpster Gepke Skepke behannele roaide ek kant noch wâl. Fansels komt alles wer op syn poatsjes telâne en dan wurdt it museum feestlik iepene.
Tema: 3 aktuele maatskiplike problemen, t.w. it omgûcheljen mei jild, it kreakjen fan leechsteande huzen; it saneamde ‘hokjen’. Boer Jelmer Ingelsma syn dochter Geartsje kriget wat ferkearing mei Klaas. Hja mient dat syn suster by him ynwenne. Omdat hja meihelpt op ‘e pleats, hat hja tolve tûzen gûne fan har heit tegoede. Mar heit jout har dêr in sjek foar en mei dyselde sjek lient hja Klaas dat bedrach en sa kin dy syn skuld oan Ingelsma ôfbetelje.
Omdat Ingelsma slim syn eigen sjek by de bank fersulverje kin, lient hy keapman Roukema tolve tûzen gûne en sadwaande kin dy it jild fan de bank barre. Mar Bouke Roukema hat wat gedoente mei it jongfrommeske dat by Klaas ynwennet en omdat dy jongfaam mient dat hja de helte fan it hûs betelje moat oan Klaas (hja mient dat dy helte 12000 gûne is) lient Bouke har dat jild en sa kriget hja de sjek yn hannen.
Klaas kriget de sjek fan har en mei dyselde sjek betellet er dat bedrach oan frou Douwinga, dy’t dat brûke moat om har skuld oan Bouke Roukema lykmeitsje te kinnen. Nei wat strubbelingen tusken Klaas en Geartsje oer it ynwenjen by him fan in frommeske, dat syn suster net is, wurde hja it dochs iens en geane op houliksreis. Yn dy tiid wurdt harren húske kreake troch tsien jongelju. Jelly, dy’t by Klaas ynwenne en by him blau krige, hat de aksje organisearre. De skilderijen yn it húske wol hja net earder weromjaan as dat Klaas har de 12000 gûne werom jûn hat. Wolno, noch in rûntsje mei in sjek en dan komt dat ek klear. It húske bliuwt lykwols beset, mar de jongelju kinne in gruttere keamer krije yn ‘e foarein, dus dat is ek oplost.
Hja tidigje derop dat troch de publikaasje fan de kreakaksje der in protte folk dy kant út komt en dat hja dêr faaks wol wat skilderijen oan kwyt kinne.
Tema: It bestean sa’t ús foarâlden dat hiene, lûkt sommige minsken oan. Oliver Sylvester, dy’t yn Londen in printerij hie, is mei syn húshâlding fan man, frou en trije dochters fan om ende by tûzen wike, ferhuze nei in buorkerijke op it plattelân, dat er fan in ferstoarne muoike erfd hat. Oliver is in idealist en wol lykas syn pake dat yn Amearika dien hat, alhiel ‘selssupporting’ libje. Hy hat in hynder en in ko en tinkt dat er it fierder mei wat de grûn opbringt wol rêde kin. Dat rêdt er net, ek al omdat er gjin ferstân fan buorkjen hat. No hat er it gelok dat er in goede feint treft, dy’t ferstân hat fan alles, mar de kâns net kriget om dat ta te passen, omdat Oliver op ‘e âlde toer wol. Syn frou kin de húshâlding net heal sêd jaan, mar rêdt har troch stikem blikjes itenswaren te smokkeljen.
De trije dochters hawwe allegearre smucht op ‘e feint en besykje elk op har eigen manear dy foar har te winnen. Oliver sels is dagen, wiken, moannen dwaande om it hûs op te knappen, mar it wurk is him frjemd en it eint dus neat. Mar hy hat syn frou in baaikeamer ûnthjitten en dat sil slagje.
Ien fan ‘e dochters is in echte bistefreon en dy docht dy kant út ek it wurk. Tim, de feint, wol har graach ta frou en dat slagget op it lêst ek. Oliver fernimt út brieven dat pake it eartiids ek net oprêden hat en dat is foar him in ûntskuldiging om der op ’t lêst ek mar mei op te hâlden. Hy nimt in oanbod fan it regear oan om op te arbeidzjen mei de printerij en docht de buorkerij oer oan syn dochter Sarah, dy’t trouwe sil mei Tim.
It stik einiget mei it feit dat der poergleon wetter troch it húske spielt, sûnder dat der ek mar in lyts kânske west hat dat dat wetter yn ‘e baaikeamer bedarje koe.
Tema: Men docht wat om in breidskat te krijen. Rixt Regnery is as studinte keunstskiednis yn ‘e kost by har nicht Hester Hibma, dy’t in pension hâldt. Rixt stiet op trouwen mei Fokke Fridsma, mar der is in probleem. In muoike fan Rixt hat har by har trouwen in fikse breidskat tasein as de kar, dy’t Rixt docht, har sinneget. No hat muoike, dy’t hja tante neame en dy’t yn Frankryk wennet, Fokke in kear troffen en dy hat doe in poerminne beurt by har makke. Alles is fierder goed, want Fokke is hast klear mei syn artse stúdzje, mar Rixt doart tante syn foto net te stjoeren, want dan is se bang de breidskat mis te rinnen. En dy hawwe se krekt sa nedich foar it keapjen fan in praktyk.
Rixt is no sa dryst en stjoer tante in foto fan Dimer Dekker, in fotograaf fan in tydskrift, dy’t it petret fan Hester kriget foar de reportaazje oer de partisanen fan Tito. Suver op it alderûngaadlikste stuit komt de Frânske muoike by harren oer de flier en alles komt op haren en snaren om tante begryp by te bringen. Dêrta wurdt der in komeedzje opfierd, dy’t oan alle kanten út it roer rint.
Dat tante hat fansels samar troch hoe ’t it yninoar sit, mar spilet it spul oan ’t lêst ta mei. Oan ‘e ein soarget se wol dat it goede pearke de gouden earbellen en it gouden horloazje kriget, wylst Dimer it fansels iens wurdt mei Hester.
Sadwaande twa lokkige pearen oan ‘e ein.
Tema: de ûnferdraachsumens en it tekoart oan tolerânsje by de minsken. Der sil op in doarp feest fierd wurde en foar it earst sil dat meiïnoar. De dominys hawwe it klear krige dat alle kanten oan in optocht meidwaan sille en se stelle har der witwat fan foar. Garaazjehâlder Willem Freugde sit ek yn it bestjoer foar it feest en kriget in frommeske fan ‘e krante op besite, dy’t freget oft de sigeunders fan it doarp ek oan it feest meidogge. Freugde besiket him dêr sa’n bytsje foar wei te winen, mar it gefolch is dat it yn ‘e krante komt en dan is de earste oanlieding ta in nije spjalt der libbensgrut.
Hawar, ûnderwilens giet it mei de eukumene noch troch, want der wurdt útsteld dat alle rjochtingen trochinoar op ‘e fersierde weinen sitte sille. Dat soe earst foar eltse rjochting apart. De dominys wolle dêrby it foarbyld jaan troch ek meiïnoar op ien wein yn ‘e stoet mei te riden. Mar de ieuwenlange tsjinstellingen litte har samar net oan kant skowe. Stadichoan boazje de rûzjes oan en op it lêst spat de hiele boel útelkoar en moatte der wèr twa optochten hâlden wurde, al sil dan noch wol besocht wurde om der ien feest fan te meitsjen.
Under de bedriuwen troch wurde wy wat gewaar fan de wize dêr’t Freugde syn autohandel op docht. No, dat lycht der ek net om.
Tema: In man wol wolris ‘los fan ’t wiif’ út ‘e bân springe, mar moat dan wolris in earlik ferlechje betinke. Notaris Peetsma wurdt troch syn beide freonen, Koert Holwerda en Kerst Wiersma, útnoege om mei harren in wike nei in ûnderkommen yn it Griene-Stjerplan by Ljouwert. It is dúdlik dat it doel is om dêr de blomkes ris lekker bûtendoar te setten. Omdat syn frou dat nea tastean soe, lit Peetsma him, dêr’t syn frou en dochter by binne, opskilje troch syn klerk, dy’t him útnoeget foar in belangrike notarissenkonferinsje yn Den Haach.
De froulju binne mei dy útnoeging wakker fereare, al bliuwt it fansels spitich dat de frou net mei kin. Yn ‘e rin fan dy wike komme der praatsjes dat de trijekaart yn Ljouwert oan ‘e boemel west hat en dat behalven skea ek in pear fan harren yn it sikenhûs bedarre binne.
Ut Den Haach wei wurdt dy wyks ek in kearmannich om jild frege en dat wurdt troch de klerk daliks oerstjoerd. As Peetsma op it lêst mei in skeinde holle wer thús komt en ek de beide freonen ferskine mei skonk en earm yn ‘e wynsels, dan kin in moai ferhaal de mannen net mear rêde en wurdt ús notaris op syn kantoar troch syn frou efter de typmasine set.
Hjir tuskentroch spilet dan noch in leafdesskiednis fan notaris syn dochter Teatske mei de klerk Sjoerd Berend, dy’t mekoar oan ‘e ein fansels krije. As type docht noch Tryntsje mei, in âldfaam, dy’t de boekhâlding docht.
Van Dusum en de frou, dy’t in grut hûs bewenje, beslute om de boppe-etaazje te ferhieren. Op har advertinsje komme twa gadingmakkers del: earst ferhiert de frou de keamer oan Bruno Palstra en tewyl’t se der even út is te boadskipjen, ferhiert van Dusum deselde keamer noch ris oan Leny Katsma. Net ien fan beiden wol tajaan en it draait der op út dat elk in helte fan ‘e keamer kriget en elk in sliepkeamer mei massaal gebrûk fan de keuken. Dan binne se it wer iens, mar bytiden ek slim oniens. Hawar, om koart te kriemen, oan ‘e ein krije se elkoar dochs. Dêr tuskenyn spylje de kontakten dy’t se hawwe mei de hear en mefrou van Dusum. Hja is gau bang dat har man oanhâld siket by it frommeske fan boppen en har man is tige slij nei drank, dat him dêr boppe nochal ris oanbean wurdt.
In lichtfuottich gefal, mei gâns spylmooglikheden, dat fiif betûfte minsken freget.
Tema: In jacht op jild, dy’t om in moard net oergiet.
Karen is troud mei John Clayton, dy’t in dochter hie. En in protte jild. By in auto-ûngemak hat John it libben litten en is syn dochter Ellen wer opknapt, mar oan ‘e skonken ferlamme bleaun.
Húsdokter Lane behannelet har. Hja wenje yn in hearehûs, dat boppe op in rots oan in mar stiet. As dokter Lane in pear wike nei in kongres moat, soarget er foar in ferfanger, t.w. dokter Corey Phillips.
Dêr binne fierder yn ‘e hûs Jenny, de húshâldster en suster Pepper, de ferpleechster fan Ellen (dy’t yn in rolstoel rydt). Ellen, dy’t gewoanwei frijwat stume, rekket alhiel yn ‘e fleur troch de jonge dokter. Se reitsje suver op elkoar fereale.
Mar der barre dêr yn en om it hûs nuvere dingen. Earst spielt dêr fuortby in lyk fan in manspersoan oan; dan wurdt der op in stuit dat Pepper yn ‘e túndoarren stiet in skot op har lost en noch letter geane alle ljochten dêr yn ‘e hûs út en komt der in man yn it tsjuster fan de warande troch de keamer en dy ferdwynt troch in draaiend paniel yn in kast. Wer letter, as hja datselde paniel iepen dogge, leit de húshâldster dêre en dy is der sa slim oan ta dat hja fuort dêrnei stjert.
As dokter Lane foartidich werom komt, krije hy en Karen yn ‘e rekken dat it mei dy jonge dokter net ynoarder is: it is deselde net dy’t dokter Lane eartiids yn it sikenhûs sjoen hat. Hja geane syn gongen nei en dat op himsels jout al wer fertinkingen by Pepper, dy’t it saakje dêre ek net stiet.
It docht bliken dat net it testamint fan John, wêrby’t er alles oan syn dochter tamakket, it lêste is, mar dat der in letter testamint is, makke mei as tsjûgen: in eardere suster, dy’t tuskentiden stoarn is en Jenny, de húshâldster, dy’t no ek dea is.
Hoe’t it fierder giet? Lês it!
It is Gepke har jierdei, dat se hat in mennich buorlju, Gryt, Maaike en Tryntsje, útnoege foar in kopke kofje-mei-wat-der-by.
As Gryt en Maaike der yn kommen binne, beide mei in presintsje en de noadige kommentaren dêrby, giet it al ridlik gau op in rabjen oer Tryntsje, ‘dy’t ivich en altyd te let komt, har om de húshâlding hielendal net bekroadet en allegeduerigen mar wat omflittert sonder dan men wit wêr’t se tahâldt’. Eardat Tryntsje der is, komt Julia der yn, dy’t ôfskildere is as in ‘hippy út Amsterdam’, net folle brets nei ’t se sizze, mar Gepke hie ornearre, sokken moasten der ek in bytsje ynhelle wurde. Mar de nij-ynkommene wurdt wakker let en set en dan komt ‘dy Tryntsje’ wer op ‘e tafel en de Mercedes dy’t op fêste tiden by har foar de doar stiet.
As Tryntsje dan lang om let dochs noch komt, wurdt se ûnderdúmsk útkloarke, mei fan gefolgen in mâl beteard ein fan Gepke har jierdei-besite.