De nije buorlju fan in troud pear meitsje nochal wat leven. De man wit fuortdaliks: de nije buorlju doge net. De rede fan syn frou en ek it tragyske ferhaal fan de nije buorfrou feroarje him net.
Hy bliuwt ûnferdraachsum en fol foaroardielen: in planke foar de kop.
Oscar Madison, goed fjirtiger, is sûnt frou en bern by him weigien binne, allinne wenjen bleaun yn it lûks appartemint fan in flat yn New York. Alle freedtejûnen komt in ploechje maten by him te pokerjen.
It skynt dat Oscar, hoewol’t er tige gaotysk is, him aardich goed rêde kin allinne. Nei’t ien fan de freonen, Felix Ungar, ek by de frou wei rekket, is Oscar daliks ree dy by him yn ‘e hûs te nimmen.
Syn flat mei acht keamers is grut genôch, n’t wier? En alle freonen binne it der oer iens dat Felix better net allinne litten wurde kin. Hy soe him sels ris wat oandwaan kinne.
Mar, Oscar en Felix lykje likefolle op elkoar as nacht en dei. Dat giet dus mis. Ek al mei om’t yn itslede flargebou twa Ingelske susters wenje, moaie jonge froulju, dêr’t Oscar wol wat mei op hat. Yn syn besykjen it mei de dames oan te lizzen, fynt er Felix op syn paad.
Nei’t Oscar it bloed sawat ta sûpe wurden is, kin er net oars as Felix de doar ut sette. Dy fynt, hoe kin it ek oars, in waarm ûnthaal by, jawol, de Ingelske susters.
Dit is de heareferzje fan de (ek ferfilme) komeedzje fan Neil Simon, ûnder oaren ferneamd om syn izersterke dialogen.
Yn dizze oersetting prate de manlju(Amerikanen) wâlsfrysk, wylst de beide Ingelske dames klaaifrysk, suver hast boekefrysk, prate.
(Dizze oersetting is utjûn troch en te bestellen by VINK BV yn Alkmaar)
It sil jo mar oerkomme: krekt troud en dan docht bliken dat tidens de houliksreis jo man mear om fiskjen jout dan om jo..
Of jo hawwe in man dy’t in hekel oan kuierjen hat, mar wol graach in konjakje ( en mear) mei…
Of jo frou nimt jo mei nei in romantysk hotel, wylst jo wurkje moatte en de koers fan de dollar sakket mar..
Of jo wurkje krekt in oere as betsjinster en dan docht bliken dat jo trije houliken rêde moatte..
Of jo sykje gewoan in keamer en jo wurde misledige troch in mei dûbele tonge pratende man…
Ja, yn dit fleurige stik kin jo dat oerkomme..
“De keuken” spilet him of yn de “kelderkeuken” fan in grut restaurant, wêr’t 30 sjefs, servearsters en oar keukenpersoniel stadichoan begjinne mei de tariedingen fan in op te tsjinjen lunsj fan dy dei.
Der bart fansel fan alles rûnom alle personaazjes, mar de reade tried is in frustrearre leafde tusken in jonge Dútske sjef, Peter, en in troude ingelske servearster, Monique.
Haadpersoan is in bêdlegeriche frou, dy’t twingjend besyket de minsken yn har fermidden nei har hân te setten.
Se docht it slimmer foar dan dat it is. De frou is by ’t hypokondryske om ’t ôf.
De minsken om har hinne sykje in tuskenwei om mei it minske om te gean, de iene kear yn goedens, de oare kear yn lilkens.
It stik spilet him ôf op it kantoar fan de STichting Nij Posityf, dy’ t ta doel hat de literatuer suver te hâlden en de seks ut de boeken banne wol. It ferhaal draait om ‘e wat wrâldske, skieden mem fan in net al te fêst yn ‘e skuon steande meiwurker fan de Stichting.
Hy hat ûnwiis yn de boeken knoeit en ropt op in ûnberet stuit de help yn fan syn mem. No dat sil ‘er witte! Sij kriget de kâns om har ut te jaan foar in oar en sa de Stichting yn te kringen.
Mei de bêste (?) bedoelingen soarget se oan ien wei foar de grutste reboelje yn de Stichting mar se wit har der ek hieltyd wer ut te rêden. It is in satire op seks, boekhâlders dy’t der mei de kas utnaaie en noch mear saken dy’t it minskdom hjoed-de-dei bezich hâldt mar it hat noch wol safolle deugden dat it boppe de gewoane klucht utpiket.
De feardige pinne fan Annie M.G. Schmidt wie dat ek wol tabetroud.
(noch gjin beskriuwing)
Krekt nei de ramp fan Tsjernobyl kaam Deadeflot út en it waard in Europees sukses. It stik spilet op de Rijn. Fjouwer oerlibjenden fan in kearnramp driuwe de rivier “f, hoopjend op skjin iten, wetter en bewiis fan libben. De twa manlju en twa froulju binne behoarlik primityf wurden. Se prate yn in soarte fan amputearre taal, dy?t goed past by de wredens fan de situaasje. As de iene nei de oare Dútse stêd yn pún blykt te lizzen, wurdt de hope dat de ierde by Xanten skjin wêze sil hieltyd lytser.
It stik spilet him ôf by de famylje Palmer, op in neare simmerjûn, begjin jierren sechtig.
Yn kafee “Chez Durkje” swetst Sjon wakker op oer syn nije rykdom. hy hat nammelik in smoarrike frou troud en dat jout him mooglikheden om mei jild te struien, yn djoere auto’s te riden en yn lúkse te libjen. Durkje, de barfrou, ken Sjon al wat langer as hjoed en lit him moai prate, mar der sit yn it kafee ek noch in klant, dy’t it hiele ferhaal fan Sjon oanheart. De konsternaasje is grut as op’e ein bliken docht wa’t dizze stille en mysterieuze gast is.
Yn in oefensealtsje fan in kreamklinyk sitte 4 froulju en in man te wachtsjen oant de kreamdeskundige tiid hat om mei de kreamgymnastyk te begjinnen. Sjirkje is fierwei de âldste en hat al 7 bern. Siementsje -in typke- is net troud, mar hat trije mooglike heiten foar it bern dat sy ferwachtet. Lesley, dy’t sûnder har man kommen is en Suzan, dy’t mei har man Jelke sit te wachtsjen, ferwachtsje harren earste bern.
De tiid wurd trochbrocht mei petearen oer it krijen en/of hawwen fan bern, oer banen en swart wurk en oer noch in hiel protte saken dy’t sa geandewei oan bod komme. As it Jelke te lang duorret siket hy de kreamdeskundige op, dy’t noch hieltyd by in befalling sit. Sy fertelt Jelke, dat Sjirkje hielendal gjin bern hat en hieltyd besiket om mei te dwaan oan de kursussen. Sjirkje jout ta, dat har libben sa behearske wurd troch it feit, dat sy gjin bern krije kin, dat se fan alles besiket om harsels it gefoel te jaan dat sy dochs in echte frou is. In frou, dy ’t sels superieur is oan oaren, omdat se de tekoartkommingen fan in oar ûntdekke kin. Dat lêste docht yn it foargeande petaer bliken. de oaren bliuwe ferslein efter. Allinnich Siementsje begrypt der neat fan.
Mem hat in foar har dwaan romantysk boek skreaun, mei patetysk taalgebrûk. In bytsje in “braaf” boek dus. Mem is fan plan it oan in útjouwer oan te bieden. Mar har dochters fine it manuskript en ék sy fine it te “braaf” en feroarje stikem wat wurden en sinnen, mar skriuwe der ék in oantal pikante details by. Mem wit hjir neat fan, it boek wurdt goed ûntfongen en sil ek ferfilme wurde. Mem út’skroeven; mar wit sy eins wol om hokker ferzje it giet?
Alderhande brike sitewaasjes tusken in drugsdealer en syn klanten yn in kofjesjop. Ek in kollektrise fan it ‘Leger des Heils’ komt by him oer de flier. Gefoelens fan erchtinken en solidariteit wikselje elkoar ôf tusken de ferskillende persoanen.
Oan’e ein blykt eins net ien te wêzen sa as er him of har foardie.
Aardich stik foar jongerein om te spyljen.
Barbara en Peter binne lokkich troud. De dei dat harren jonkje Billy berne wurdt feroaret it libben dramatysk. Billy hat in slimme spiersykte en sil nei in protte lijen jong stjerre. De âlden kinne dit net oansjen en sykje help by de dokters foar eutanasy, mar net ien wol helpe. Dan beslút Peter om it sels te dwaan, as Billy ferstoarn is jout Peter him oan by de plysje. Hy kriget finzenisstraf. As er wer frij komt geane Peter en Anne nei Spanje en besykje opnij te begjinnen. Mar it gelok is foarby. spanning, fertriet en twifels bliuwe, der oer prate slagget net. Yn Spanje krije se noch in famke, Anne, dy’t fan harren foarskiednis neat komt te witten, oant Peter komt te ferstjerren. Dan stiet der samar muoike Helen foar de doar. Sy hat de advertinsje dy’t Anne yn in Nederlânske krante setten hat lêzen en wol witte wat der bard is. Sy hat yn gjin 20 jier kontakt mei Barbara en Peter hân en wit dus ek net dat Anne berne is. De kâns dat Helen fertelle sil wat der foar Anne har berte bard is makket dat Barbara it no tiid fynt om de brief dy’t Peter foar Anna efterlitten hat, oan har lêze te litten.
Foar Anna in swiere slach as se alles oan’e weet komt. Mar ek foar Barbara is it slim om der efter te kommen dat Peter sûnder dat sy it wist troch in pil in ein oan syn libben makke hat. Mar it slimste is wol dat it har dúdlik wurdt dat Peter mei deselde twifel en eangst omrûn as sy en der net oer prate woe om’t er bang wie har sear te dwaan. Anne stiet achter de ideeen fan sawol har heit as har mem, hoe as dy ek binne.
In stik dêr’t in protte problematyk fan dizze tiid besprekber makke wurdt.
Kroechhâldster Tet, net sûn mear, kin har kafee slite foar in soad jild mar sy gunt it bedriuw oan, op har kosten, studearjende neef dy’t tinkt yn de hoareka mear fertsjinje te kinnen. Dat slagget tige; nei sawat twa en in heal jier is hy smoarryk én oan de drank. Elske, dy’t foar Tet soarget en in ynwenjende keunstskilder hiel aardich fynt, trout mei dy neef. Krijt gjin oandacht, it houlik mislearret. De saak nei gichem en it measte jild fuort. De patser, dy’t earder it bedriuw al oernimme woe, hat no alles, mar komt foar de winige doar, benammem troch in poatige útsmiter, dy’t syn freon (altyd) trou bleaun is. Elske stiet wer foar de kar; de keunstskilder of har fan de drank ôfkikte man. In kreauwend stel ( skoppend en skellend) dat ek by’t spul heart, foarmet it komyske elemint yn dit stik.
Dit stik spilet him ôf op in buorkerij yn Noarwegen. De oan de drank ferslave eigner, ferûngelokket op in jûn as er nei stêd ta sil. De bedriuwslieder Osmund besiket by de boerinne Gudrun op’e lije side te kommen. Sy fiele wat foarelkoar, wie der opset yn ’t spul by it ûngelok fan de eigner? Osmund hat him as doel stelt te slagjen yn ’t libben, hy is beslist net maklik. Foaral de bern fan Gudrun, soan Erik en dochter Gerd, ha faak konflikten mei him. Marte, de âlde tsjinstfaam, hat har hiele libben yn tsjinst stelt fan de famylje en wit fan elk persoanlik de djippere achtergrûn.
In stik fol spanning, driging en foaral minslike emoasje.
In frou (fan trochpakken) en har man en soan nimme troch omstannichheden in skoft lang de noed fan in pension op harren. Se tinke dat der gjin gasten komme sille, mar dat pakt oars út. It docht bliken dat der fegetarysk iten wurde moat en ek is it in sintrum foar spirituele libbenshâlding. Om de eigners te geriven sette sy troch. It is in spul fan hilaryske fersinnen.
Fiif froulju komme by inoar foar in yoga-wykein op in pleats fier it fjild yn. Om’t se tige ferskillend fan aard binne, en gjin blêd foar de mûle nimme, soarget dat dalik al foar hilariteit. As ien fan de fiif op in stuit net mear te finen is, wei is, besiket ien fan de oaren troch it oproppen fan geasten út te finen wêr’t se bedarre is. Der komme allerhande emoasjes los. Oan yoga komme se net ta.
As dy iene nei in dei en in nacht wer foar’t ljocht komt, binne de froulju it der oer iens, dat se dochs in moai wykein hân ha.
Piet en Bep ha in saak dy’t de lêste tiid net sa goed mear rint. Se binne dan ek út’e skroeven as se hearre dat se de haadpriis yn in lotterij wûn ha: ƒ25.000,-! No hoege se it personiel (Kee en Lodewyk) net dien te jaan, en sille se de saak ferbouwe, der in échte pizzeria fan meitsje. Dan komt harren yn’t sin dat se de suster fan Bep, Riek, noch ƒ 25.000,- skuldich binne. Riek wennet yn Grikelên. Omdat se altyd sein hat dat se net werom komt salang Bep by Piet bliuwt meitsje se harren dêr gjin soargen oer. Fansels komt Riek no krekt werom. Se hat heard dat Bep Piet der útsetten hat. Mar se hat ek noch in oar doel, har sinten, want se sit oan’e grûn. Fan har freon George (Sjors) wurdt ferwachte dat dy de sjarmeur wat úthingje sil tsjin Bep. Bep lit Piet ferdwine en Pedro opdrave as sjefkok. Allegear mei ien doel: mekoar bedonderje om de sinten. As “George”en “Pedro” op in jûn tegearre wat te bot yn’t waar sjoen ha, komme se der achter dat gjinien earlik spul spilet. Mei help fan Lodewyk, de tsjinstfaam en dochter Gina en freondinne wurdt der in plan opsteld om Riek en “George” te sjantearjen sadat Bep en Piet net hoege te beteljen.
Anna, in jonge joadske frou wol besykje in nij libben op te bouwen yn Israël. Dêr oankommen wurdt sy troch Magda nei har hotelkeamer brocht. Magda kin har net útstean, sy fynt Anna in swakke joadske frou: 6 miljoen joaden binne útmoarde en Anna hat gjin inkeld ferset toand. Magda hat in gewear, sy is gjin joad mar in Israeli. Dr. Veldman ûnderfreget har oer de oarloch, om der efter te kommen of sy de persoan is dêr’t se har foar útjout. Dan blykt dat se as “Feldhure” wurke om te oerlibjen. Geandewei kriget Magda mear respekt foar har. Dizze frou hat de oarloch oerlibbe, mar inerlik is se dea. As Anna heart dat har man Joseph noch libbet wol se him net moetsje, dit kin se him net oandwaan. “Feldhure” is op har boarst tatoeëarre. Dokter Veldman besiket har derfan te oertsjûgjen dat elk dingen dien hat dêr’t er him letter foar skammet. As Joseph efkes letter feskynt blykt dat er yn in rolstoel sit en blyn is.