Stien

/in /door

De titel ‘Stien’ is koart, mar hat in dûbele betsjutting. Yn ’t foarste plak is it de grutte stien,
midden op it toaniel, dy’t in wichtige rol spilet. ‘Stien’ hat lykwols ek te meitsjen mei in noch
al elitêre aksjegroep, dy’t alle war docht om de doarpsbewenners derfan te oertsjûgjen, dat se
harren tunen beplantsje moatte en net fol lizze moatte mei stiennen en tegels.
Nei de aksjegroep wurdt kritysk sjoen. De leden binne al wat âlder en wolle graach fan harren
hearre litte.
In jonge lânskipsarsjitekte krijt fan de aksjegroep de opdracht om fan it stikje grûn dêr’t de
grutte stien leit in soarte fan foarbyldtún te meitsjen, dy’t ek brûkt wurde kin foar allerhande
aktiviteiten. Har assistinte is in jong famke dat siket nei har woartels.
It is de troch de drank oan leger wâl rekke learaar Latyn dy’t har op it spoar fan har
biologyske heit bringt.

Motoaren en koarkleden

/in /door

Harmen en Sietse binne twa bruorren fan yn ’e fjirtich. Sietse wol in frou ha. Hy hat it deroer mei syn broer.
Der wurde twa ferwûne jonge froulju by harren foar de doar goaid en se helje de froulju yn ’e hûs. De bruorren meie de plysje net belje. De froulju hâlde de bruorren ûnder skot.
De froulju hawwe sjoen dat der in offisier fan justysje deasketten wurde troch in motorklup. No tinke se dat sy ek fermoarde wurde sille. Se witte tefolle.
Letter fertelle de froulju dat se studintes binne en in skripsje skriuwe oer ‘it effekt fan it bestean fan motorklups’. Se tinke dat de buorjonges, by wize fan proef, harren ôfmeitsje moatte. Dan kinne de buorjonges lid wurde fan de motorklup.
Op in stuit komt de hiele motorklup deroan en dan moatte de froulju fuort. Sietse hat de koarrepetysje fergetten en lit it hiele koar by him thús komme mei in soarte fan klimaatliet.
De froulju krije in koarkleed oan en ferdwine mei it koar.
Sietse hat noch ûnder de namme fan Harmen reagearre op in advertinsje fan de buorfrou. De buorfrou is der bliid mei en hellet Harmen op.
Sietse woe in frou ha, en Harmen krijt der ien.

Master Lalalaitsjenet

/in /door

De bern yn groep 5 op de skoalle ‘Slimmernocht’ hawwe in master dy’t noait laket.

Se wolle dêrom net by him yn de klasse sitte. As se master sjogge, dan protestearje se.

Uteinlik komme se derachter dat master wat kwyt is. As er it fûn hat, komt miskien alles wer goed.

Sjantaazje

/in /door

In pear froulju fiere aksje tsjin de plannen fan de gemeente.
Se wolle in âld feilinggebou oankeapje foar allerhanne akiviteiten.
Ien fan de aksjefierende froulju wurdt sjantearre, mei bleatfoto’s, om hjir tsjin te stimmen.
Se moat hjirfoar in sit nimme yn de gemeentried.
Der mei net ien achterkomme dat it feilinggebou no brûkt wurdt as drugslab.

De Trochgong

/in /door

It stik spilet yn de kofjekeamer fan De Trochgong, in gebou mei apparteminten foar âldere minsken, dy’t harsels noch rêde kinne. Op in dei wurdt ien fan de bewensters dea yn har appartemint fûn. De plysje docht ûndersyk nei har dea: wie it in natuerlike dea of soe se fermoarde wêze?
Nei in skoftsje komt der in wat frjemde man yn it appartemint te wenjen. De oare bewenners ha harren twifels oer dizze man, hy is noch mar goed fjirtich, wat moat sa’n man hjir. Soe hy wol te fertrouwen wêze? It blykt de soan fan de ferstoarne frou te wêzen. Slagget it him om ryk te wurden omdat der wat ferdwûn is dat hiel goed fersekere wie?

Learniks

/in /door

Klabbe wol wol nei skoalle omdat it moat, mar hy wol net leare. Hy wol allinne mar leare wat lekker is.
Hy wol letter masjinist wurde, dus hy makket mei juf Do in trein.
Se geane nei Grutoaljekoekested om oaljekoeken. Klabbe lukt op de hinne en weromreis oan de needrem, hy tinkt dat it in toeter is. Master Jan kriget hjirfoar in boete, om t hy de baas is fan juf Do. Dan wint Klabbe -beukerpoepruftfiersmytwedstriid- en hy betellet de boete. Hy wol dan de rest fan it jild troch 2 diele mar hy wit net hoe t dat moat. Hy begrypt dan doch dat er nei skoalle moat om te learen.

Rjochtdei

/in /door

Op in rjochtdei kaam faak in protte folk ôf, benammen as der wat belangryks oan ‘e oarder wie. Wer’t minsken binne kin wat fertsjinne wurde en dus wie ek allerhande merkefolk oanwêzich. It wie in bûnt selskip dat de strjitte folle. Yn ôfwachting fan de sitting en de útspraak fermakken de minsken harren poerbest. Dêrfan wurdt in fleurich byld jûn. Dêrneist wurdt preludearre op it drama dat folget.
De grytman hat it net maklik. Hy moat, nei’t er in pear net sa wichtige saken ôfhannele hat, kieze tusken rjochtfeardichheid en de grime fan it folk.

Yn ‘e 17e ieu kenden de gritenijen it saneamde Nederrecht. De grytman bestjoerde syn gemeente en wie tagelyk rjochter. Hy waard bystien troch in siktaris, de assessoren, de bysitters (meastentiids twa), in eksekuteur en in fiskaal. De gritenijrjochtbank koe lytse saken bahannelje, dy’t te meitsjen hienen mei it eigendomsrjocht, tabrochte skea, mislediging en stellerij. Der waarden hast gjin frijheidsstraffen oplein, mar der waarden wol boeten en liifstraffen útdield. Fan de boeten wie in part foar de gritenij en in part foar de grytman sels. De liifstraffen bestienen út giseljen, brânmerken of te kaak stellen. Foar slimme gefallen, moard, brânstichting, ensfh. waarden de fertochten trochstjoerd nei it Hôf fan Fryslan yn Ljouwert. (Boarne: Fryslans ferline, D. Kooistra en H. Oldenhof)

Erfskip

/in /door

Auke Staal ervet it âld hûs fan syn omke. Hy hat omke foar de oarloch foar it lêst sjoen. Doe wie it altyd feest as omke kaam.
Hy mei iens it hûs noch net yn, earst moatte twa mânlju it hûs leechromje. Auke wachtet hjir net op.
No’t er it hûs fan omke ervet, wit er net wat er fan omke tinke moat. Wie omke dan sa oars as Auke earstiids tocht? Wie omke in NSB-er? En wat hat omke syn foarrige buorman oandien? Oan de ein fan it stik bliuwt der net folle goeds fan omke oer.

De tsien fan Fardou

/in /door

Fardou hat in listke makke mei tsien ‘geboaden’: se sollisitearret net wer, se wol gjin peuken fan de buorlju oer de hage, der moat wat dien wurde oan de herje fan de biersûpers neist har hûs, de sosjale kontakten yn de strjitte en de wyk moatte better, de ferbouwing fan it hûs moat klear, har man Euwe moat yn in maatskip, har man mei net flikfloaie mei de buorfrou, Fardou wurdt de perfekte mem, Euwe moat ophâlde Fardou yn de tredde persoan oan te sprekken en Euwe mei net hieltyd ‘leave’ tsjin har sizze.
Oan alle tsien geboaden wurdt yn dit stik hurd wurke mar se slagje net allegearre. Foaral de perfekte mem wurde, Fardou sil dochs earst yn ferwachting reitsje moatte.

Moatte, altyd mar moatte

/in /door

Sinteklaas wol net mear wurkje. Hy wol mei pensjoen. Hy wol net altyd mar moatte.
Mar dat kin fansels net, Sinteklaas kin net ophâlde. Se betinke fan alles en úteinlik krije se Sinteklaas dochs sa fier dat er net mei pensjoen giet.

Happy family

/in , /door

Bindert Koetsier, de baas fan it bedriuw, sil allinne (syn frou is fuortrûn) mei de pakesizzers nei Skylge. Ek in dochter fan ien fan de wurknimsters giet mei. Bareld Groeneweg, in âld freon fan Bindert, wol him mei ha nei Súd Amearika, achter de jonge froulju oan, lyk as eartiids.
Hy hat op syn mobyltsje ek allegearre foto’s en filmkes dy’t net geskikt foar jonge bern binne. Mar Bindert wol sa net mear. Op Skylge ferdwynt de dochter fan de wurknimster. Hat Bindert har wat oandien? Is Bindert wol de man dy’t wy tinke? Hokker rol spilet Bareld hjir yn?

Ald mei nij

/in /door

De Herfoarme en de Grifformearde Tsjerke yn Westersee binne fusearre. Sa as op wol mear plakken is net eltsenien gelokkich mei de nije situaasje.
As de pastorije ôfbaarnd, krekt foar de komst fan de nije dûmny, wit Sibrich dy’t yn it ferline kosteres wie fan de Grifformearde Tsjerke wat se moat: ûnder har lieding wurdt it wer sa’t it ienris wie. Se set om sa te sizzen de klok jierren efterút.
Dat dit spanningen jout, benammen by de tige moderne foarsitster fan de tsjerkerie, mei dúdlik wêze. Oare spanningen binne der ek genôch: Wiebe Tingel en Jacob Lapke dogge alle war om wat oan de brân te fertsjinjen, Murk – de man fan Sibrich – hellet de âlde bannen mei de pastoar oan, Nagelhaan – fersekeringsman – is derfan oertsjûge dat de brân oanstutsen is.
Al mei al binne der in protte problemen yn de tsjerklike mienskip fan Westersee.

De eagen fan in Aylva

/in /door

Beppe Anna hat jierren lyn alle kontakt ferbrutsen mei har soan Wigle, omdat hy net foldie oan it byld dat Anna fan in Aylva hie.
No stiet syn soan Alef, Anna har beppesizzer dus, by har foar de doar.
Hy wol wraak nimme op wat syn heit oandien is en hy wol beppe har jild.
Mar dat jild is der allinne as beppe ferstoarn is. Alef is de iennichste neibesteande.
Beppe Anna daget Alef út om har te fermoardzjen.
Hy kriget 24 oeren de tiid en moat wat aparts betinke.
Beppe en Alef hat noch in soad te bepraten, mar de klok tikket troch… in ferrassend ein.

To, no do

/in /door

Jarich Jansma giet yn ‘e Vut. Wat er no mei syn frije tiid dwaan sil, sjocht er noch net sa sitten.
Syn frou hat yn de tiid dat er yn it bûtlân wie, it hûs ynrjochtsje litten as in restaurant.
Bûten syn witen om. Alles is al regele en de boargemaster komt om it te iepenjen. To hat altyd klear stien foar har man en no komt har tiid (fynt se).
To hat saken dien mei de pleatslike griente- en blommeman. Ek mei de útbater fan Hotel fan Smelne, Maam, no hat dy hiele oare plannen. Hy spilet ûnder ien huodsje mei de griente- en blomkeman, sy sille To dwers sitte en oan’e oare kant moai waar spylje. Rêdt To it net en giet falliet, dan ha sy de hiele streek huzen foar de ferkeap oan in grutte supermerk.
Nei alderhande tûkelteammen blykt dat To de saken goed foar elkoar hat. De saak rint goed en Jarich sollisitearret foar kok yn “Oare Kost”.

Oars as echt

/in , /door

Lyts Famke wachtet op Sinterklaas en Swarte Pyt. Sinterklaas leit op it toaniel. Pyt komt op út ‘e seal. As Klaas en Pyt fuort binne komt Famke troch de skoarstien. Se wol Pyt wurde. Ut ‘e tún komt kabouter Njoggen dy ’t siket om buorke acht. (de oare sân hat Sniewyt meinaam) Mei de kat geane se nei mearkelân. Se moetsje de keninginne fan Sniewyt, de wolf fan Readkapke en Heks Trui. It komt derop del dat by ’t einsluten elk mar wer gewoan himsels wêze wol. It gehiel wurdt opfleure mei lietsjes dy ’t spile wurde troch 4 musikanten, dy ’t harsels spylje. Mar soenen ek de kat, de heks, de keninginne en de wolf dwaan kinne.

De nije wente

/in /door

Otto Haverkot keapet yn syn bertedoarp in tsjerke mei pleats en arbeiderswente en pastorij. Hy sil dêr mei syn frou Marre (ofsier fan justysje) en dochter Marije (puber) wenje.
Boer Vellinga mei frou en dochter Hanne wolle net fan ‘e pleats. Yn de arbeiderswente wennet Akke Dykstra, sjoernaliste en (eks) freondinne fan Marre.
Der binne yn it ferline dingen bard dy ’t soarge ha dat de freonskip hate waard.
Boppedat hat Otto net altyd like korrekt hannele. It dossier komt op ‘e tafel fan Marre.
Troch ien en oar en troch Hanne mei har bolle giet de hiele ferhuzerij net troch.
Der binne ek noch Joukje fan it “ien-frous” skjinmakbedriuw en organist Manus en fansels de broer fan Marre, Eeuwe dy ’t op skobberdebonk libbet fan ’t jild fan Otto. Hy wist fan syn minne praktiken.

As de bisten prate koene

/in /door

In keppeltsje bisten, dy’t ûnder de kwint fan harren minskebazen steane komme yn opstân. Sy fine de bazen dom en dy hâlde gjin rekken mei wat in bist wol.
Sy sette ôf mar komme werom: de frijheid foel tsjin.

Moldy, it lân fan sabeare en sa

/in /door

Pake en Esmeralda, dy ’t pake Elske-prinseske neamt, binne yn ‘e hûs en pake lêst de krante en Esmeralda boartet mei de blokken. Esmeralda freget Pake mei te gean nei Moldij, it lân fan sabeare en sa. Pake wurdt Kening Soksawat de earste en Esmaralda is prinses. Se moetsje
nijsgjirrige minsken. De ôfwikseling tusken wierheid en fantasy giet moai troch elkoar. Sa komt de buorfrou del omdat de boerekoal droech sean is. Dan wer giet it mearke fierder.
De dialogen binne koart en foar bern goed te learen. De nammen fan de spilers binne moai en passe krekt yn dit mearke.